جشنواره فیلم ونیز

جشنواره فیلم ونیز (به ایتالیایی: Mostra Internazionale d'Arte Cinematografica di Venezia) قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی دنیا و یکی از بزرگ‌ترین جشنواره‌های سینمایی جهان بشمار می‌آید. جشنواره فیلم ونیز نخستین بار در سال ۱۹۳۲ میلادی برگزار شد و در کنار جشنواره‌هایی چون کن و برلین از مهمترین رخدادهای سینمایی اروپا و جهان به‌شمار می‌آید. جشنواره فیلم ونیز در طول سال‌های جنگ دوم جهانی برگزار نمی‌شد و در برخی سال‌ها، بخش مسابقه آن فعال نبوده‌است.

جایزهٔ اصلی جشنواره ونیز، شیر طلایی نام دارد. همچنین در این جشنواره، جایزه‌ای به نام جایزهٔ انسانیت وجود دارد. این جایزه که مبلغ آن ۵۰ هزار دلار است، به سینماگران و بازیگرانی اهدا می‌شود که خود را وقف فعالیت‌های انسان‌دوستانه می‌کنند. همچنین جایزه جام روباه به بهترین بازیگران زن و مرد اهدا می‌شود. از سال ۲۰۰۲ به بعد «جایزه سان مارکو» برای بهترین فیلم بخش ضدجریان اختصاص داده شد. از طیف وسیعی برنامه‌های جداگانه از جمله نمایشگاه بین‌المللی هنر ونیز نیز تأسیس شده‌است. جشنواره بین‌المللی موسیقی معاصر ونیز، جشنواره بین‌المللی تئاتر ونیز، نمایشگاه بین‌المللی معماری ونیز، جشنواره بین‌المللی رقص معاصر ونیز و جشنواره بین‌المللی کودکان و نوجوانان کارناوال ونیز به صورت جداگانه زیر نظر مجموعه جشنواره‌های ونیز برگزار می‌شود.

شیر طلایی

شیر طلایی، بزرگترین جایزه‌ای است که در جشنواره فیلم ونیز به یک فیلم داده می‌شود. شیر طلایی در سال ۱۹۴۹ توسط کمیته سازماندهی معرفی شد و اکنون به عنوان یکی از برجسته‌ترین جوایز صنعت فیلم شناخته می‌شود.

در سال ۱۹۷۰، شیر طلایی دوم معرفی شد؛ این جایزه افتخاری برای افرادی که سهم مهمی برای مشارکت در سینما دارند است. شیر طلایی در سال ۱۹۴۹ به عنوان شیر طلایی سنت مارک معرفی شد (شیربالداری که روی پرچم جمهوری نیز نمایان است). سابقاً، نام جایزه معادل جایزه بین‌المللی بزرگ ونیز بود، اهدا شده در سال ۱۹۴۷ و ۱۹۴۸. قبل از آن، از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۲ بزرگترین جایزه برای بهترین فیلم ایتالیایی و فیلم خارجی جام موسولینی بود. بین سالهای ۱۹۶۹ و ۱۹۷۹ هیچ شیر طلایی اهدا نشد.


به چهارده فیلم فرانسوی شیر طلایی اهدا شده است که بیشتر از هر ملیتی دیگر است. قابل توجه است که جوایز شیر طلایی گرایش به مردان اروپایی دارد: ۳۳ تا از ۵۴ جایزه متعلق به مردان اروپایی بود (شامل روسیه و اتحاد جماهیر شوروی). این گرایش به قبل از سال ۱۹۸۰ برمی‌گردد، قبل از این سال ۳ تا از ۲۱ جایزه متعلق به غیر اروپایی‌ها بود. از سال ۱۹۴۹ تنها چند زن موفق به دریافت شیر طلایی برای کارگردانی شدند مانند میرا نایر کارگردان هندی‌تبار، سوفیا کوپولا، مارگارته فون تروتا آلمانی و آنیس واردا بلژیکی که هر دو بیشتر از دو دهه پیش برنده این جایزه شدند. آمریکایی‌های بی‌شماری برنده جایزه افتخاری در جشنواره شدند، آنها تنها ۴ بار موفق به دریافت شیر طلایی شدند با جوایزی برای جان کاساوت و رابرت آلتمن (در هر دو بار جوایز با برندگان دیگر به طور مشترک بود)، به علاوه دارن آرونوفسکی (اولین آمریکایی که به تنهایی جایزه را برد) و سوفیا کوپولا (اولین زن آمریکایی برنده جایزه) و در سال ۲۰۰۰ جعفر پناهی از ایران به خاطر فیلم دایره برنده این جایزه شد.